Türkiye Üstün Zekalılar ve Üstün Yetenekliler Eğitim Kültür Sağlık Vakfı (TÜZYEKSAV) Özel Liderler Okulları öğrencisi Tuvana Çağla İğdi’nin buz pateniyle ilgili olarak ilk anımsadığı anısı, üç yaşındayken bir çizgi filmde buz pateni yapan karaktere öykünerek annesinden kendisini buza götürmesi için yalvarmasına ve buzu gördüğü an attığı kahkahalara dair. Zaten bir yıl sonra da artistik buz pateni yapmaya başlayan Tuvana Çağla’daki tutku, şu anda 10 yaşında Türkiye Buz Pateni Federasyonu’na bağlı milli sporcu ve Türkiye Olimpiyat Hazırlık Merkezi kadrolu üyesi olarak halen ilk günkü kadar güçlü ve parlak. Bu tutkuya dair yaşanmışlıklarına bakıldığında ise, dört yaşında buzda düşünce çenesi buza çarpıp kesilince doktora gitmelerini ve çenesine dikiş atılırken hiç ağlamamasını, hatta dönüp ailesine “beni yine buza götürün” demesini anımsıyor.

5- 6 yaşlarında küçüklerin çalıştığı gruptan büyüklerin çalıştığı gruba alınan Tuvana Çağla, böylelikle onlardan gördüklerini yapmaya başlamış. Büyüklerle çalışmak onu çok geliştirmiş ve öğrendikçe önüne hep yeni hedefler konmuş. 10 yaşındaki başarılı sporcumuz, altı yaşından beri antremanlara katılmak üzere sabah saat 5’te uyanıp günlük rutinini hiç aksatmazken, bir yandan da aslında hepimize bir hayat dersi de veriyor söyleşimizde: “Yaralanmam, zaman zaman başarısızlık yaşamam beni hiç yıldırmadı. Tutkuyla istemek ve mücadeleci olmak ve hep yeni şeyler başarmak istemek, hocalarımın bana inanması ve desteklemeleri ve ailemin desteği sporcu kimliğimi oluşturdu.”

Yarışmaları çalışmalarının karşılığını gördüğü bir platform olarak kabul eden Tuvana Çağla, aynı zamanda yarışmalar sırasında yaptığı hatalardan dersler çıkarıyor. 2020’de pandemi nedeniyle üç ay buzumuz kapalı kalmasının ardından Haziran’da yeniden çalışmalara başlayan Tuvana Çağla, buna rağmen en başarılı sezonumu geçirdğini ifade ediyor. Zira, 26 Ekim 2020’deki ilk yarışmada birinci olarak milli takım puanını aldı. Daha sonra milli takımda görevlendirildi ve 2 Mart 2021 tarihinde Bulgaristan’daki Sofia Trophy yarışmasında 2. oldu.

Peki spor bir çocuğun fiziksel, psikolojik gelişimi açısından neden önemli? “Spor bir çocuğa disiplinli olmayı, zamanı yönetmeyi öğretir. Ayrıca kendine güvenmesini sağlar. Özgüvenimi spora borçluyum” diyor Tuvana Çağla.

Sanata olan ilgisi, artistik buz pateniyle de sınırlı değil. Bu yaşına dek iki özel sergi açan, ipek kumaş üzerinde boyama teknikleri ve tuval resimleriyle oldukça özgün bir tarz yakalamış olan Tuvana Çağla’ya geleceğe dair planlarını sorduğumda, buz pateninde Avrupa, Dünya Şampiyonaları ile Olimpiyatlarda ülkesini temsil etmek başta geliyor. Ayrıca, Üniversitede moda tasarımı okumak istiyor; zira bu resimle iç içe bir meslek. Yaratıcı yönünü bu sayede hep güçlü tutmak istediğini ifade ediyor.

Tuvana Çağla’dan öğrenecek çok şeyimiz var; özellikle de çalışkanlığını, yeteneğini azimle perçinlemesini ve hedeflerine giden yolda başarısızlıkları da sahiplenip kendisini gerçekleştirmek için ortaya koyduğu gücü hepimize örnek olacak nitelikte.

Kendisiyle söyleşimizi okumak isterseniz, aşağıda sizi muhteşem bir yaşamöyküsü bekliyor:

Tuvana merhaba. Çok güçlü ve başarılı bir spor geçmişin var. Tüm bu gayretlerin de seni Milli Takım kadrosuna kadar taşımış. Biraz söz eder misin bize? 

Merhaba. Üç yaşındayken bir çizgi film kahramanını buz pateni yaparken görüp anneme beni buza götürmesi için yalvarmışım. Beni götürdükleri gün buzda yaşadığım mutluluk (uzun bir süre kahkahalar atmışım) halen aynı şekilde devam ediyor. Buzda kaymayı ve dans etmeyi o kadar sevdim ki küçük yaştan itibaren çok çalıştım.  Saatlerce buzda kalıp çıkmadığımı annemin zorla çıkarmaya çalıştığını hatırlıyorum.  Bu kadar sevdiğim bir sporu yapmak ve çok çalışmak benim 10 yaşımda milli sporcu olmamı sağladı.

Buz pateniyle ilgili bir federasyona üye misin? 

Evet, Türkiye Buz Pateni Federasyonu’nun lisanslı sporcusuyum. Ayrıca bu yıl TOHM (Türkiye Olimpiyat Hazırlık Merkezi) kadrosuna alındım. 

Artistik buz pateniyle ilgili ilk hatıran ne oldu? 

Dört yaşımda buzdaki ilk öğretmenim Derya Yalçın Taş, beni çalıştığımız bir AVM’nin buz pistinde Cumhuriyet Bayramı’nda gösteriye çıkardı. Pistin etrafını saran kalabalık beni çok alkışlamıştı.  Gösterimin beğenilmesi çok hoşuma gitmişti.  

Sporcu kimliğini küçük yaştan beri tetikleyen gelişmeler neydi? 

Sporcu kimliğimin oluşmasında bu sporu tutkuyla yapmam oldukça etkilidir. Dört yaşımda buzda düşünce çenem buza çarpmış ve kesilmiş. Doktora gittiğimizde çeneme dikiş atılırken hiç ağlamamışım. Doktor aileme “bu durumda gelip de ağlamayan çocuk hiç görmedim.  Bu çocuğa bir ödül verin.” demiş. Hastanede ailem ne istediğimi sorduğunda ben “beni yine buza götürün” demişim. Doktor da annem ve babam da çok şaşırmış.  O zaman ailem de içimdeki tutkuyu anlamış. Bunun yanı sıra hep gelişmek ve yeni hareketler deneme isteği de çok önemli. Buz pateni buna çok uygun bir spor. Benim çalışkanlığımı ve yeteneğimi fark eden hocam Tayfun Anar beni 5- 6 yaşlarımda küçüklerin çalıştığı gruptan büyüklerin çalıştığı gruba aldı. Ben de onlardan gördüklerimi yapmaya çalıştım. Büyüklerle çalışmak beni çok geliştirdi. Şimdiki hocalarım Ali Demirboğa ve Manuela Cristudor da aynı şekilde hem büyüklerle çalıştırdılar hem de ben öğrendikçe hep yeni hedefler koydular. Hocalarımın gelişmeme büyük katkıları oldu. Yaralanmam, zaman zaman başarısızlık yaşamam beni hiç yıldırmadı.  Tutkuyla istemek ve mücadeleci olmak ve hep yeni şeyler başarmak istemek, hocalarımın bana inanması ve desteklemeleri ve ailemin desteği sporcu kimliğimi oluşturdu. 

Buz sporları ve patende başarı için gerekli özellikler neler? 

Her sporda olduğu gibi buz pateninde de başarı için disiplinli olmanız şart. Bizim antrenmanlarımız sabah okul öncesi ve sonrası olarak planlanır.  Haftanın üç günü sabah 6.00 da antrenmanımız olur. Altı yaşımdan beri bu antrenmanlar için sabah 05.00 te kalkarım. Antrenman 07.30 bitince okula giderim. Okul bitince yine antrenmana giderim. Bu disipline alışmak gerekiyor. Bunun dışında buzda başarılı olabilmek için jimnastik ve bale eğitiminizin de olması gerekiyor. Annem 4 yaşımdan beri beni buzun yanı sıra jimnastiğe ve baleye de götürmüştür.

Çok fazla şampiyonaya katıldın. Biraz da onlardan söz eder misin? 

Yarışmalar çalışmalarımızın karşılığını gördüğümüz bizim için çok önemli organizasyonlar… Aynı zamanda yaptığımız hatalardan dersler aldığımız yerler. 2020’de pandemi nedeniyle üç ay buzumuz kapalı kaldı. Haziran’da yeniden çalışmalara başladık ve ben buna rağmen en başarılı sezonumu geçirdim. Buzu çok özlediğim için büyük bir istekle çalıştım ve 26 Ekim 2020’deki ilk yarışmada birinci olarak milli takım puanını aldım. Daha sonra milli takımda görevlendirildim ve 2 Mart 2021 tarihinde Bulgaristan’daki Sofia Trophy yarışmasında 2. oldum. Bu sezonun diğer iki yarışmasında 3.  oldum ancak kategorimde hiç kimsenin henüz yapmadığı zor bir jump olan double axeli atmayı başardım ve bu jumpı  yarışmalarda denedim.

Bu şampiyonalara nasıl hazırlandın? Nasıl besleniyorsun? Uyku düzenin nasıl? Günde ne kadar süre egzersiz yapıyorsun?

Yarışmaya hazırlık için günde en az 3 saat buzda çalışıyorum. Ayrıca kondisyon ve bale çalışmaları da eklenince bu saatler artıyor. Protein ağırlıklı besleniyorum ama her şeyden yemeye özen gösteriyorum. Çok düzenli uyumak gerekiyor ama dersler ve ödevler yüzünden her zaman mümkün olmuyor. Uykusuzluğa da dayanıklıyım. Bazen 5 saat uyusam da sabah 05.00 te antrenman için uyanabiliyorum.

Olimpiyatları düzenli olarak takip eder misin? 

Evet takip ediyorum. Bir gün orada yarışmayı ülkemi temsil etmeyi çok istiyorum.

Sence bir çocuğun hayatında spor nasıl katkılar sağlar? 

Spor bir çocuğa disiplinli olmayı, zamanı yönetmeyi öğretir. Ayrıca kendine güvenmesini sağlar. Özgüvenimi spora borçluyum.

Bir yandan da resim alanındaki çalışmaların devam ediyor. Onlardan da söz eder misin? 

Resim yapmayı da çok seviyorum.  Önce öğretmen olan annem fark etmiş bu yeteneğimi. Tüzyeksav Liderler Okulu ana sınıfındayken oradaki resim öğretmenim Makbule Kımızcı beni daha büyük sınıfların olduğu resim atölyesine almıştı. Ondan çok şey öğrendim. Öğrendiklerimden birisi de ipek kumaş boyamak ve resimlemek oldu. Teneffüslerde atölyede resim yapardım. Resimlerimle 2 sergi açtım. Pandemi boyunca son bir yılda evde yaptıklarımla bir sergi daha açabilirim. Bunun yanı sıra farklı malzemeleri bir araya getirerek çeşitli tasarımlar yapmayı çok seviyorum. 

Peki geleceğe dair kurduğun hayallerde resim mi öncelikli spor mu? Çünkü hayatın dinamizminde ikisini de aynı güçte ilerletmen zor olabilir. 

Gelecek için hedeflerimin içinde buz pateninde Avrupa, Dünya Şampiyonaları ile Olimpiyatlarda ülkemi temsil etmek başta geliyor. Üniversitede moda tasarımı okumak istiyorum. Resimle iç içe bir meslek. Yaratıcı yönümü bu sayede hep güçlü tutmak istiyorum. 

Buz pateni alanında en çok beğendiğin buz dansçısı kim? Olimpiyatlarda bir rol modelin var mı? 

Kızlarda, kariyerine uzun zamandır derecede devam ettiği için Elizaveta Tuktamysheva. Erkeklerde  Nathan Chen.

• 

Güçlü bir sanatçı ve sporcu kimliğin var ve her dokunduğun uğraşıda çok büyük bir yetenek ve başarı sergiliyorsun. Peki,buz dansçısı olmasan ne yapardın hayatta?

Buz olmasa da dans ederdim diğer dans çeşitlerini denerdim.  

Artistik buz pateni yaparken bu zamana dek sahnede yaşadığın en talihsiz olay ne oldu? Ve bunu nasıl atlattın?

Bir yarışmada iki kez basit hareketlerde düştüm. Çok üzülüp ağladım ama kalkıp zor hareket dediğimiz jumplarımı atmayı başardım. 

Bu alanda hangi ülkenin sporcuları daha başarılı sence? 

Rus sporcular daha başarılı. Onlarda bu sporun tarihi çok eski.

Türkiye’de artistik buz patenine yaşıtların arasında yeterince ilgi olduğunu düşünüyor musun? 

Aslında seven çok ama zor bir spor olduğu için yaşıtlarım arasında yeterince ilgi yok.

Buz pateni yaparken kendini nerede, nasıl hayal edersin?

 Kendimi olimpiyatlarda kürsüde hayal ediyorum. Bu benim çalışma azmimi daha da tetikliyor.