Artemisia Gentileschi, sanat tarihinde isminden ve içinde yer aldığı “sansasyonel” hak mücadelesinden çok söz ettiren İtalyan Barok ressamı…

Kendisi, 8 Temmuz 1593, Roma doğumlu.

Caravaggio’nun ardından gelen ressam kuşağın en başarılı isimlerinden biri olarak kabul ediliyor.

Dönemin sanat okullarında sırf “kadın olduğu” için eğitim alamamasına rağmen eserlerinde kadını oldukça güçlü bir şekilde yansıttığı için feminist çevrelerde de kendisi adeta bir “efsane”dir. Ayrıca annesini 12 yaşında kaybeden, ressam babası Orazio Gentileschi tarafından kendisine ders vermesi için görevlendirilen -ve babasının yakın arkadaşı olan- resim hocası Agostino Tassi’nin tecavüzüne uğrayan bir kadın olarak, babasının açtığı dava, ardından Tassi’nin evlenmeyi reddetmesi üzerine Floransalı bir ressamla evlendirilmesi, zorlu geçen mahkeme süreci ve Tassi’nin sadece sekiz ay hapis yatması gibi köşe taşları, resminde ciddi şekilde yansımasını bulur.

Napoli ve İngiltere’deki sanat çevrelerinde ünlenen Artemisia’nin sanatında güçlü kadın kahramanlar vardır. Bunların bir kısmı İncil’deki karakterlerden esinlenmiştir. Erkek egemen toplumun cinsiyet kodlarına karşı çıkan figürlerdir. Bu kadınlar güçlüdür, savaşçıdır, mücadelecidir, direnirler. İsyankardırlar. Tıpkı kendisi gibi… Tecavüz ve şiddet temaları, bu eserlerin ana gövdesini oluşturur. En bilinen erken dönem eseri ise, Eski Ahit’te geçen ve Asurlu bir generalin başının gövdesinden ayrıldığı sahneyi betimleyen Holofernes’in kafasını kesen Judith olur. Hatta rivayet odur ki bu tablo, Medici ailesi tarafından “dehşet verici” bulunduğu için satın alınır ve yıllarca gözlerden uzak tutulur.

Hatta Artemisia’nın yaşadığı tecavüzden sadece iki yıl sonra yapmış olduğu “Bebek” tablosu, onun yaşadığı ıstırabın en çarpıcı dışavurumlarından biridir. Burada güçlü ama aynı zamanda derin bir ıstırap çeken bir kadını betimler ve sanatsal açıdan bu eseri de muazzamdır ve kendi otoportresinden izler taşır.

Erken dönem resimlerinde asla narin veya kırılgan kadın kahramanlar resmetmez. Bu tercih, onun kendi yılmaz mücadelesinin ve yaşadığı travmanın birebir izlerini taşır. Daha sonraki dönemlerinde ise daha duygusal, zarif çalışmalardan yana tercihini yapar.

40 yıllık ressamlık kariyerinde Artemisia’nın bugün bilinen 34 adet tablosu vardır.

Daha önce Frida Kahlo romanıyla ses getiren yazar Rauda Jamis, bu kez Artemisia ile ressam Artemisia Gentileschi’nin sıradışı yaşamını ve başarıya giden yolda şöhretle, aşkla ve evlilikle olan imtihanını ele alıyor. Ben de bu kitabın çevirisinde yer alma mutluluğumu sizinle paylaşmak istedim.

Kitabı temin etmek (ve belki de çevrenizdeki sanatseverlere hediye etmek) için linki de şuraya bırakayım: https://www.everestyayinlari.com/kitap/artemisia-bir-ressamin-romani-rauda-jamis/477621